ژیمناستیک را یک هنر یا ورزش بنامید که در آن ساعت ها تلاش بی وقفه لازم است تا تمرین به بهترین وجه ممکن صورت گیرد. ترکیبی از کنترل فکر و بدن است و هنگامی که توسط یک فرد آموزش دیده انجام می شود چشم انداز زیبایی دارد.
آشنایی مقدماتی با ژیمناستیک
ژیمناستیک (به فرانسوی: Gymnastique) ورزشی است که در دسته بندی رشته‌های آمادگی جسمانی قرار دارد و در آن حرکات نیازمندِ قدرت، انعطاف بدنی، چابکی، تعادل و هماهنگی اعضای بدن است. ژیمناستیک از تمرینات ورزشی که در یونان باستان انجام می‌شد، تکامل پیدا کرده و در سطح بین‌المللی زیر نظر فدراسیون بین‌المللی ژیمناستیک اداره میشود.
معروف‌ترین بخش این رشته ورزشی ژیمناستیک هنری است که در مسابقات آن ورزشکاران زن در رشته‌های حرکات زمینی، پرش از پرش از خرک، پارالل ناهم‌سطح و چوب موازنه و ژیمناست‌های مرد در رشته‌های حرکات زمینی، بارفیکس، پرش خرک، دار حلقه، پارالل، و خرک حلقه به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. ژیمناستیک موزون، ایروبیک، آکروباتیک و ترامپولین بخش‌های دیگر این رشته ورزشی را تشکیل می‌دهند. ژیمناستیک یک ورزش المپیکی است و از اولین دوره المپیک تاکنون در برنامه این مسابقات قرار داشته‌است. هم‌اکنون ژیمناستیک المپیکی از ۱۸ رویداد ورزشی جداگانه تشکیل میشود که ۱۴ رقابت در ژیمناستیک هنری، ۲ رقابت در ژیمناستیک موزون و ۲ رقابت در ترامپولین است.
ژیمناستیک در سطح تفریحی و به خصوص به عنوان تمرینات انعطاف بدنی بسیار محبوب است. در سطح قهرمانی این رشته به تمرینات بی‌وقفه و آمادگی جسمانی بسیار بالا در تمام ابعاد از جمله بنیه و استقامت قوی نیاز دارد. ژیمناستیک هرچند یک رشته ورزشی بدون برخورد است اما ورزش پرآسیبی است. فرودهای سنگین، افت‌ها یا برخورد به ابزار تمرینی ممکن است باعث آسیب‌دیدگی شود. صدمات جسمی در بین ورزشکاران ماهر بیشتر دیده میشود چون آنها معمولاً برای مدت طولانی‌تری تمرین کرده و حرکات خطرناک‌تری را اجرا می‌کنند.
پیش زمینه مناسب برای ژیمناستیک

سن مناسب برای شروع ژیمناستیک
سن مناسب شروع ژیمناستیک 5 سال به بالا است و در این دوره تا سن 9 سالگی ژیمناستیک فقط باید جنبه بازی و تفریح برای کودک شما داشته باشد.
کودک شما نباید تمام روزهای هفته به تمرین بالای 2 ساعت بپردازد. این امر موجب خستگی بیش از حد و فشار بر صفحات رشد استخوان میشود هررشته ورزشی غیر از ژیمناستیک از این الگو پیروی میکند و نباید بیش از اندازه و حرفه ای در سنین پایین به آن پرداخته شود.
شروع ژیمناستیک از چه سنی دیر است؟
شما می توانید ژیمناستیک را از هر سنی که ناگهان علاقه شما به سمت آن بروز می کند شروع کنید، اما اگر می خواهید پس از 12 سالگی ژیمناستیک را شروع کنید بهتر است به سراغ ژیمناستیک تفریحی بروید.
شروع این ورزش از سن بالای 12 سال ممکن است نتواند زمان کافی را به شما برای به دست آوردن مهارت های لازم را بدهد که بتوانید به کمک آن ها به رقابت با افرادی بپردازید که از دوران کودکی در این رشته بوده اند. علاوه بر این برای شرکت کنندگان در مسابقات ژیمناستیک ماکسیمم سنی نیز وجود دارد.
نکات مهم قبل از شروع آموزش
ژیمناستیک از حرکات متعددی تشکیل شده است که مهمترین حرکات ژیمناستیک عبارت اند از: نیم پشتک (زمینی)، نیم پشتک پیچ، چرخ و فلک (زمینی)، بالانس، بالانس پل رو به جلو، بالانس پل برگردان، بالانس هوایی (بدون دست)، نیم وارو، وارو (زمینی)، وارو به جلو (زمینی)، چرخ و فلک هوایی (بدون دست)، نیم وارو (روی هوا)، یورچنکو، سوکوهارا، چرخش شکم جلو روی پارالل، اسکلبکا (kip).
در ادامه ی این مطلب توضیحات بیشتری از نحوه ی اجرای حرکات ژیمناستیک داده ایم، لطفا با ما همراه باشید.
20 حرکت فوق العاده برای آموزش ژیمناستیک در خانه
1-نیم پشتک (زمینی)
این حرکت مشابه نیم وارو است ولی تنها تفاوت آن جهت چرخش ژیمناست است. برای داشتن یک نیم پشتک یا نیم وارو مناسب باید بالا تنه قوی ای داشته باشید و باید با بالانس و چرخش روی دست به جلو آشنا باشید.
به منظور دریافت نیروی تکانه مناسب برای انجام این حرکت، ژیمناست چند گام بر می دارد پای مسلط خود را جلو می آورد و دست ها را به بالا می برد و به گوش های خود می چسباند و چشم ها خیره به جلو می شوند.
پایی که در جلو قرار داده شده است صاف و مستحکم است که به همین صورت بر روی زمین قرار داده می شود. اندکی بعد از قرار دادن پا بر روی زمین، دست ها روی زمین قرار داده می شود و پای عقبی از روی زمین برداشته می شود و سپس به پای جلویی نیروی زیادی وارد می شود تا بتوان به صورت ایستاده در موقعیت مورد نظر قرار گرفت.
-------------------------------------------
2-نیم پشتک پیچ
این حرکت از حالت ایستاده شروع می شود که در آن دست ها در جهت بالا قرار دارد که برای قرار گرفتن در حالت چرخ و فلک روی زمین قرار می گیرند.
در این حرکت دست ها باید به جای قرار گرفتن در پهلو رو به جلو قرار گیرند تا بتوان نیم پشتک پیچ صحیحی انجام داد. ژیمناست حین انجام این حرکت نباید جهش داشته باشد و پای ثانویه تنها زمانی باید از روی زمین برداشته شود که اولین دست زمین را لمس کند.
این نکته حایز اهمیت است که در حین حرکت سر (به خوبی) نگه داشته شود تا بتوان حرکتی درست انجام دارد و حرکت به طرفین میل نکند.
-------------------------------------------
3-جهش پاباز
در این حرکت ژیمناست با انگشتان رو به بالا در موقعیت (خود) قرار می گیرد. به اندازه 2-3 گام می دود و از طریق یک پای خود در جهت رو به جلو بر می خیزد که پای دیگر در جهت افقی رو به جلو و دیگری رو به عقب کشیده می شود.
سپس روی پای تکیه گاه خود فرود می آید که بخش بالایی کف پا با زمین اتصال برقرار می کند سپس پای خود را عوض می کند. این حرکت به فرود کنترل شده او کمک می کند.
-------------------------------------------
4-پرش مستقیم
این حرکت با حالت ایستاده شروع می شود که در آن یک پا جلوی دیگری قرار دارد. سپس زانو ها کمی خم می شوند و فشار از انگشتان پا وارد می شود تا یک پرش مستقیم در هوا انجام شود.
پاها در طول پرواز به صورت صاف قرار می گیرند و هنگام فرود، پاشنه ها اندکی بالا می آیند و زانوها خم می شوند. زیبایی این حرکت در حالت عمودی ژیمناست نهفته است که در آن شانه ها و ران متوازن می شوند و سر سینه بالا قرار می گیرد.
-------------------------------------------
5-چرخ و فلک (زمینی)
یک حرکت پایه ای از پهلو است که در آن دست ها و پاها در هر سمت یک بار به زمین می رسند. هنگام انجام حرکت چرخ و فلک، ژیمناست چرخش کاملی را از حالت ایستاده به معکوس دارد و سپس به حالت ایستاده خود برمی گردد. به لحاظ بصری این حرکت مانند چرخ و فلک است لذا این نام بر آن نهاده شده است.
-------------------------------------------
6-بالانس پل رو به جلو
هنگامی که یک حرکت به حالت دست باز رو به جلو انجام شود بالانس پل رو به جلو نامیده می شود. در این حرکت هر دو پا یکی پس از دیگری پایین می آیند. این حرکت با نیم پشتک تفاوت دارد زیرا پاها در این حرکت یکی پس از دیگری و نه به صورت جفت پایین می آیند.
-------------------------------------------
7-بالانس پل برگردان
در این حرکت ژیمناست دستان خود را روی زمین یا میله قرار می دهد و پاها به بالای سر حرکت می کنند و حرکت پا زدن را در جهت عکس یا رو به عقب انجام می دهد.
-------------------------------------------
8-بالانس هوایی (بدون دست)
حرکتی مربوط به ایروبیک است که در آن ژیمناست بدون تماس دست با زمین بر می گردد. که با نام های حرکت هوایی رو به جلو و پل برگردان هوایی رو به جلو شناخته می شود.
-------------------------------------------
9-نیم وارو
یک چرخش به سمت عقب که طی آن ژیمناست روی دستان خود قرار می گیرد و پاها به صورت جفت در همان جهت حرکت می کنند. بعد از اتمام حرکت ژیمناست به حالت ایستاده خود بر می گردد.
-------------------------------------------
10-وارو (زمینی)
حرکت چرخش به عقب و روی زمین که در آن زانو ها تا آن جایی که می توانند جمع می شوند. این حرکت در ورزش شنا هم انجام می شود.
-------------------------------------------
11-وارو به جلو (زمینی)
حرکت چرخش به عقب و روی زمین که در آن زانو ها تا آن جایی که می توانند جمع می شوند. هم چنین می توان این حرکت را به شکل پاهای صاف یا شکل قوسی در بدن انجام داد که پشتک (زمینی) نامیده می شود.
-------------------------------------------
12-چرخ و فلک هوایی (بدون دست)
در این بخش ژیمناست حرکت چرخ و فلک را بدون استفاده از دست های خود انجام می دهد. تفاوت اصلی آن با چرخ و فلک روی زمین همین مورد است.
-------------------------------------------
13-جهش قیچی
این حرکت جهشی است که در آن پاها موقعیت خود را حین پرواز عوض می کنند و حرکت پاباز را در حین پرواز انجام می دهند. نام هایی نظیر چرخش تعویضی یا جهش پاباز تعویضی به آن نسبت داده شده است.
-------------------------------------------
14-بالانس صلیبی
در این حرکت ژیمناست دستان خود را نزدیک یکدیگر روی میله قرار می دهد. شکم او موازی با طول میله است و سپس پاها در محلی که دستان قرار دارند به صورت بسته بالا می روند.
-------------------------------------------
15-نیم وارو (روی هوا)
این حرکت مشابه نیم پشتک روی زمین است که تنها تفاوت آن استفاده از یک تخته پرش و انجام یک پرش است. ژیمناست به سوی میز پرش می دود و پرشی را از تخته پرش روی میز پرش به صورت چرخشی روی هوا انجام می دهد و به حالت ایستاده روی زمین قرار می گیرد.
-------------------------------------------
16-یورچنکو
این حرکت به نام ورزش کاری است که برای اولین بار آن را انجام داده است –ناتالیا یورچنکو. یک ویژگی خاص این حرکت آن است که ترکیبی از چندین حرکت در یک حرکت است. این حرکت با یک چرخش روی تخته پرش شروع می شود ویک نیم وارو پشت حین جهش و به دنبال آن پشتک وارون در هواست.
-------------------------------------------
17-سوکوهارا

حرکتی است که به نام یک ژیمناست ژاپنی نامیده شده است. پشتک چرخان یا سالتو چرخان نامیده می شود. ژیمناست به هنگام جهش یک نیم چرخ انجام می دهد و به صورت وارونه پشتک می زند. در بسیاری از ملت ها، یک حرکت زمینی سالتو دوبل تمام چرخشی یا پرش آخر (به هنگام اتمام کار) روی هر وسیله (dismount) این حرکت انجام می شود.
-------------------------------------------
18-چرخش شکم جلو روی پارالل

حرکتی است که ژیمناست طی آن در حالی که ران (ورزش کار)میله ها را لمس می کند روی پارالل زنان (میله غیر همسطح) یا پارالل می چرخد.
این حرکت می تواند به دو صورت انجام شود، چرخش به جلو و پشت. اگر حین حرکت چرخش روی پارالل، ران ها با میله ها تماس نداشته باشد این حرکت به عنوان چرخش آزاد شناخته می شود.
-------------------------------------------
19-رها کردن مچ

این حرکت ترکیبی از تاب خوردن رو به جلو و رها کردن خود از ارتفاع و پایان بخش کار یک چرخش بعد از رها کردن میله است.
در واقع نوعی حرکت پرش آخر(به هنگام اتمام کار) است که از ارتفاع بالا انجام می شود. ژیمناست های حرفه ای حرکات ترکیبی سختی را انجام می دهند که در آن چندین چرخش و پشتک وجود دارد.
-------------------------------------------
20-اسکلبکا (kip)

حرکتی است که در آن ژیمناست از حالت چرخش آرام و آویزان روی میله به حالت تکیه گاه (ایستاده در حالی که میله را با دست گرفته است) رو به جلو می رود. ابتدا پاهای خود را تا میله می آورد سپس می پرد و خود را می کشد تا به حالت مورد نظر برسد.
لازم به ذکر است که این لیست، تمامی حرکات ورزش ژیمناستیک را پوشش نمی دهد و فقط آموزش ژیمناستیک در خانه است زیرا ترکیبات مختلفی از وضعیت، فرم بدن و ابزار وجود دارند که می توان با آن ها حرکات مختلفی انجام داد و خلق کرد. به علاوه روزانه حرکات بسیاری خلق می شود و که سطح دشواری برای ژیمناست را افزایش می دهد.
حامد رحیمی پنجکی
شرحی مختصر بر تمامی هنرهای رزمی جهان